75 χρόνια… νιάτα!
Ένα από τα πιο γνωστά σκούτερ όλων των εποχών, η θρυλική Vespa, συμπλήρωσε 75 χρόνια ιστορίας! Η φήμη της Vespa έχει ξεπεράσει εδώ και χρόνια τα στεγανά του δίτροχου μικρόκοσμου, όντας ένα διαχρονικό σύμβολο με παγκόσμια αναγνωρισιμότητα κι αποτελώντας επίσης μια από τις πιο χαρακτηριστικές σχεδιαστικές εκφράσεις της ιταλικής σχολής.
Τι είναι αυτά που αναγνωρίζονται στις μέρες μας ως εξέχοντα κομμάτια της pop αισθητικής του περασμένου αιώνα;
Το μπουκάλι της Coca Cola, η Fender Stratocaster, το παπί της Honda, το τηλέφωνο με τον περιστροφικό επιλογέα, o σκαραβαίος της VW και σίγουρα η Vespa!
Για να φτάσει σε αυτό το σημείο το σκούτερ της Piaggio χρειάστηκαν βέβαια πολλά χρόνια, και το ξεκίνημα δεν θύμιζε σε τίποτα την ξέγνοιαστη, ανέμελη αύρα της Dolce Vita, με την οποία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη η Vespa.
Η ιστορία αρχίζει λίγο μετά την λήξη του Β’ Παγκ. Πολέμου. H Piaggio, που ήταν μια κατασκευάστρια αεροσκαφών πριν και κατά τη διάρκεια του πολέμου, αποτέλεσε στόχο των συμμαχικών βομβαρδισμών, με αποτέλεσμα πολλές εγκαταστάσεις της να υποστούν σοβαρότατες ζημίες.
Η εταιρία κατά την επανεκκίνηση της παραγωγής της, δεν μπορούσε προφανώς να παράγει αεροσκάφη, έπρεπε λοιπόν να βρει «κάτι» το οποίο να ανταποκρίνεται στην οικονομική και κοινωνική κατάσταση της Ιταλίας, την εποχή εκείνη.
Με τη χώρα βαριά πληγωμένη από τον πόλεμο και σε διαδικασία ανοικοδόμησης, ένα προσιτό, οικονομικό στην χρήση και απλό μεταφορικό μέσο ήταν ότι έπρεπε.
Τον Απρίλιο του 1946 κατατίθεται προς κατοχύρωση η σχεδίαση-πατέντα του μηχανικού Corradino D’Ascanio που περιέγραφε την αρχετυπική Vespa.
Πρόκειται για ένα δίτροχο με μικρού κυβισμού δίχρονο κινητήρα, που μπορεί να οδηγηθεί από όλους (συμπεριλαμβανομένων των γυναικών), προσφέροντας παράλληλα εύκολη πρόσβαση στο μοτέρ αλλά και ευκολία στην αλλαγή των ελαστικών.
Χρειάστηκε ένα μικρό σχετικά διάστημα μέχρι να διαδοθεί στην αγορά η Vespa, αλλά όταν αυτό συνέβη, η συνέχεια ήταν καταιγιστική σε ό,τι αφορά τους αριθμούς των πωλήσεων.
Σε αυτή την πρώτη φάση της δημοφιλίας της, η Vespa αποτέλεσε το προσωπικό μεταφορικό μέσο εκατοντάδων χιλιάδων Ιταλών (και των οικογενειών τους) με πολλούς να ορκίζονται στην αξιοπιστία και την αντοχή της στην σκληρή χρήση.
Μπαίνοντας στη δεκαετία του 1950, η Ιταλία αλλά και ο κόσμος ολόκληρος άρχισε σταδιακά να συνέρχεται από το σοκ του πολέμου. Το βιοτικό επίπεδο ανέβαινε και υπήρχε διάχυτο ένα κύμα αισιοδοξίας.
Η Vespa, είχε και σε αυτή την περίοδο μια εμφατική παρουσία. Η αρχή έγινε όταν στην κλασική ρομαντική κομεντί “Διακοπές στην Ρώμη” (Roman Holidays), υπήρξε μια σκηνή όπου ο Gregory Peck και η Audrey Hepburn, επιβαίνουν σε μια V30T και οδηγούν κάπως ανορθόδοξα (spoiler άμα πούμε το γιατί…) με φόντο την «αιώνια πόλη», τη Ρώμη.
Η Vespa αποκτά μια νέα υπόσταση, και από μεταφορικό μέσο βιοπαλαιστών, ανάγεται σε σύμβολο της ιταλικής φινέτσας.
Η Piaggio έχοντας αντιληφθεί αυτή τη δυναμική, επενδύει αρκετά προς αυτή την κατεύθυνση με διαφημιστικές καμπάνιες και κάπως έτσι φθάνουμε στη δεκαετία του 1960, όπου η Vespa πλέον εκφράζει την Dolce Vita και την σύγχρονη μεταπολεμική ιταλική κουλτούρα.
Στις μέρες μας το θρυλικό σκούτερ, που έγραψε ιστορία και στην Ελλάδα (ποιος δεν γνωρίζει την ατάκα «ξέρεις από Bέσπα;» του αείμνηστου Θανάση Βέγγου;) δεν χρειάζεται συστάσεις: το όνομα της αποτελεί ένα ισχυρό εμπορικό χαρτί, τόσο μάλιστα, που η Piaggio έχει εδώ και καιρό διαχωρίσει την γκάμα της, χρησιμοποιώντας το όνομα Vespa, ως αποκλειστικό εμπορικό σήμα.
Υπάρχουν εκατοντάδες λέσχες φανατικών πιστών της Vespa σε όλο τον κόσμο, ενώ στη διάρκεια αυτών των 75 χρόνων, διάφορες εκδόσεις έχουν χρησιμοποιηθεί σε ό,τι πιο «τρελό» μπορεί να φανταστεί κανείς.
Από τον γύρο του κόσμου μέχρι τερματισμούς στο Paris–Dakar και από ταξίδια σε μέρη που θα ζήλευε κάθε υπερσύγχρονο Adventure, μέχρι και… την διάσχιση του στενού της Μάγχης, με μια ειδική αμφίβια κατασκευή.
Συνολικά μέχρι σήμερα έχουν πωληθεί 19.000.000 Vespa, καθιστώντας το μοντέλο όχι μόνο ως ένα από τα πιο δημοφιλέστερα δίτροχα όλων των εποχών, αλλά και ως ένα από τα best seller σε όλες τις κατηγορίες οχημάτων.
Όσον αφορά τα δίτροχα πάντως, εδώ πρέπει να πούμε ότι τη Vespa ξεπερνάει σε πωλήσεις κατά πολύ το παπί της Honda… με 110 εκατομμύρια πωλήσεις από το 1959 μέχρι σήμερα.
Σημαντικοί σταθμοί στην ιστορία της Vespa:
1946 – Vespa 98: To πρώτο μοντέλο παραγωγής με δίχρoνο κινητήρα 98 cc και απόδοση 3,4 ίππους.
1955 – Vespa GS: H πρώτη 150άρα Vespa με δυνατότητα επίτευξης τελικής 100 χλμ./ώρα
1978 – Vespa P200E: μια έκδοση που σηματοδοτεί την πιο σύγχρονη ιστορία της σειράς.
1984 – Vespa PK125 Αutomatica: H πρώτη αυτόματη Vespa, χωρίς τις κλασικές «αλλαγές στο χέρι».
1996 – Vespa ΕΤ4 125: Η πρώτη Vespa με τετράχρονο κινητήρα.
2005 – Vespa GTS 250/300: Oι μεγαλύτερες σε κυβισμό και ισχυρότερες εκδόσεις Vespa μέχρι τότε… και μέχρι σήμερα.
2018 – Vespa Elettrica: Η πρώτη ηλεκτροκίνητη Vespa.
Φυσικά ανάμεσα σε όλες αυτές τις εκδόσεις έχουν υπάρξει δεκάδες άλλες, η κάθε μια με την ξεχωριστή σημασία της. Πολύ συχνά τα τελευταία χρόνια παρουσιάζονται από την Piaggio και επετειακές ή special εκδόσεις με συλλεκτική αξία.
To ότι θα τα “εκατοστήσει” η Vespa είναι σίγουρο, οπότε εμείς αυτό που έχουμε να ευχηθούμε είναι: να γιορτάσει ακόμα 75 χρόνια επιτυχίας στο θρυλικό αυτό δίτροχο.