ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ: Τα μυστικά των λιπαντικών κινητήρων

Η σύσταση, η χρησιμότητα, οι ιδιότητες

Η πληροφορία είναι δύναμη. Και η γνώση επίσης. Ο κόσμος των λιπαντικών κινητήρων, αυτά που στην καθομιλουμένη ονομάζουμε “λάδια μηχανών” ή απλά “λάδια” κρύβουν μυστικά. Αποκαλύπτουμε μερικά από αυτά με τη βοήθεια των ειδικών της εταιρίας Motul.

Χρειάζονται άραγε οι κινητήρες των σκούτερ και των μοτοσυκλετών ειδικά λιπαντικά; Ορισμένοι αναβάτες εξακολουθούν να πιστεύουν ότι βελτιώνουν τις επιδόσεις των κινητήρων τους χρησιμοποιώντας λιπαντικά υψηλής τεχνολογίας που χρησιμοποιούν και στα αυτοκίνητά τους. Άλλοι πάλι συμβιβάζονται με οικονομικές λύσεις λιγότερο γνωστών ή άγνωστων εταιριών από τα ράφια των καταστημάτων τύπου super–market. Αγνοούν όμως το γεγονός ότι οι συνθήκες λειτουργίας του κινητήρα του scooter ή της μοτοσυκλέτας διαφέρει σημαντικά από αυτές ενός κινητήρα αυτοκινήτου και ότι το λιπαντικό στην πρώτη περίπτωση πρέπει να εκπληρώσει μια σειρά από πρόσθετες λειτουργίες.

Το κείμενο αυτό θα προσπαθήσει να εξηγήσει περιεκτικά και εν συντομία τις απαιτήσεις που πρέπει να πληρούν τα λιπαντικά κινητήρων για σκούτερ και μοτοσυκλέτες και να τονίσει τις διαφορές με αυτά των κινητήρων αυτοκινήτων. Οι συνθήκες λειτουργίας των κινητήρων των μοτοσυκλετών και οι απαιτήσεις που πηγάζουν για το αντίστοιχο λιπαντικό:

Οι υψηλότερες στροφές λειτουργίας, η μεγαλύτερη ταχύτητα εμβόλου και η αυξημένη παραγόμενη ισχύς ανά λίτρο κυβισμού σε σχέση με τους κινητήρες των αυτοκινήτων σημαίνει ότι το λιπαντικό έχει να αντιμετωπίσει ακραίες διατμητικές τάσεις. Εξαιτίας αυτών, οι βελτιωτές δείκτη ιξώδους που χρησιμοποιούνται σε πολύτυπα λιπαντικά χάνουν την συνοχή και την αποτελεσματικότητά τους με συνέπεια το λάδι να ‘αραιώνει’, να “σπάει”. Ως αποτέλεσμα αυτού, η λιπαντική ικανότητα μειώνεται. Σε ακραίες περιπτώσεις μπορεί να προκληθεί ρήξη της λιπαντικής μεμβράνης, ρύπανση του θαλάμου καύσης και ως εκ τούτου πρόωρη φθορά ή μηχανική βλάβη του κινητήρα.

Οι υγροί συμπλέκτες χρησιμοποιούνται σχεδόν αποκλειστικά στη μετάδοση κίνησης των μοτοσυκλετών και τελευταία συναντιούνται και σε σκούτερ (βλ. Βeverly 350). Αυτό το είδος του συμπλέκτη τροφοδοτείται με λιπαντικό από το κύκλωμα λίπανσης του κινητήρα. Τα συνθετικά λιπαντικά αυτοκινήτων με πολύ χαμηλό ιξώδες χρησιμοποιούν αντιτριβικά πρόσθετα, τα οποία προκαλούν ολίσθηση στον συμπλέκτη της μοτοσυκλέτας. Στους κινητήρες αυτοκινήτων αυτά τα πρόσθετα μειώνουν τις τριβές και συμβάλουν στην μειωμένη κατανάλωση καυσίμου. Ωστόσο στις μοτοσυκλέτες που χρησιμοποιούν υγρό συμπλέκτη, αυτή η κατηγορία λιπαντικών μειώνει την αποτελεσματικότητα της μετάδοσης. Από την άλλη πλευρά η χρήση ορυκτών λιπαντικών αυτοκινήτου μπορεί να προκαλέσει ‘κόλλημα’ του συμπλέκτη.

Ομοίως, στην πλειοψηφία των μοτοσυκλετών, το κιβώτιο ταχυτήτων τροφοδοτείται κι αυτό με λιπαντικό του κινητήρα. Για το λόγο αυτό περιέχει ειδικά πρόσθετα που πληρούν τις απαιτήσεις των μηχανικών κιβωτίων:

υψηλή αντοχή σε επιφανειακές τάσεις που αποτρέπουν την αστοχία της λιπαντικής μεμβράνης
υψηλή θερμική σταθερότητα και καλή θερμική αγωγιμότητα
αντιδιαβρωτική δράση και αποφυγή αφρισμού
αυξημένη στεγανοποιητική ικανότητα και υψηλή σταθερότητα κατά τη γήρανση
βέλτιστο συνδυασμός ιξώδους/θερμοκρασίας για άνετη αλλαγή ταχυτήτων

Τα πρόσθετα αυτά δεν περιέχονται στα λιπαντικά για κινητήρες αυτοκινήτων. Συγκριτικά με τους κινητήρες αυτοκινήτων, αυτοί των μοτοσυκλετών έχουν αυξημένη ισχύ ανά λίτρο κυβισμού, ενώ ταυτόχρονα η ποσότητα του λιπαντικού είναι μειωμένη. Έτσι το λιπαντικό πρέπει να αποδίδει το μέγιστο και, πέρα από την αξιόπιστη λίπανση κινητήρα και μετάδοσης, πρέπει να πληροί και τις παρακάτω απαιτήσεις :

Επαρκής στεγανοποίηση μεταξύ κυλίνδρου και πιστονιού
Kαλή θερμική αγωγιμότητα – μετάδοση της θερμότητας στο στροφαλοθάλαμο ή στο ψυγείο λαδιού
Yψηλή θερμική σταθερότητα – η θερμοκρασία στο λιπαντικό φθάνει τους 160°C και στην περιοχή του κυλίνδρου έως και 300°C! Σημείωση: σε αερόψυκτους κινητήρες το λιπαντικό δέχεται ιδιαίτερα υψηλά θερμικά φορτία.
Αυξημένη ικανότητα απορρύπανσης, εμποδίζοντας την συσσώρευση ιζημάτων
Bέλτιστος συνδυασμός ιξώδους/θερμοκρασίας για άνετη αλλαγή ταχυτήτων – απαραίτητο για την εύκολη εκκίνηση σε χαμηλές θερμοκρασίες περιβάλλοντος και την επαρκή αντοχή της λιπαντικής μεμβράνης σε λειτουργία με πλήρες φορτίο
Aυξημένη στεγανοποιητική ικανότητα και υψηλή σταθερότητα κατά τη γήρανση
Mειωμένο αφρισμό και καλές αντιδιαβρωτικές ιδιότητες

► Επίσης, σχεδόν όλα τα λιπαντικά που προορίζονται για κινητήρες αυτοκινήτων, είτε πρόσφατης είτε παλαιότερης τεχνολογίας, είναι σχεδιασμένα τόσο για κινητήρες βενζίνης όσο και για κινητήρες πετρελαίου και ως εκ τούτου είναι προϊόν συμβιβασμού καλύπτοντας τις απαιτήσεις ανάφλεξης με σπινθήρα ταυτόχρονα με αυτές της ανάφλεξης συμπίεσης.

Για το λόγο αυτό περιέχουν ειδικά πρόσθετα πού εξυπηρετούν στην συγκράτηση των σωματιδίων αιθάλης και των όξινων προϊόντων της καύση αποτρέποντας την συσσώρευση ιζημάτων στον κινητήρα. Το λιπαντικά μοτοσυκλετών προορίζονται μόνο για χρήση σε κινητήρες βενζίνης (ανάφλεξη με σπινθήρα) με συγκεκριμένες συνθήκες λειτουργίας και για το λόγο αυτό δεν περιέχουν ανάλογα πρόσθετα.

► Για όλους αυτούς τους λόγους τα λιπαντικά κινητήρων μοτοσυκλετών περιέχουν ειδικό πακέτο πρόσθετων που εγγυάται την βέλτιστη λειτουργία του κινητήρα και την υψηλή χιλιομετρική απόδοση του κινητήρα.

► Και τέλος: Όλοι οι Ιάπωνες κατασκευαστές μοτοσυκλετών πληρούν μόνο υπό όρους τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές για την χρήση λιπαντικών σε κινητήρες μοτοσυκλετών με ιξώδες μικρότερο από 10W. Η προδιαγραφές API (American Petroleum Institute) για λιπαντικά κινητήρων μοτοσυκλετών και scooter μπορούν να καθοριστούν μόνο σε συνδυασμό με τις προδιαγραφές JASO MA (Japanese Automobile Standard Organisation – ο οποίος προδιαγράφει την βέλτιστη συμβατότητα του λιπαντικού με τον υγρό συμπλέκτη). Το JASO MA προσδιορίζει τα επίπεδα τριβής για τετράχρονους κινητήρες μοτοσυκλετών και εξασφαλίζει την σωστή λειτουργία του υγρού συμπλέκτη και την μεγάλη διάρκεια ζωής του κιβωτίου ταχυτήτων.

Περισσότερες πληροφορίες για τις τεχνολογίες λιπαντικών και τα προϊόντα της MOTUL θα βρείτε στην ιστοσελίδα της www.motul.gr, στην σελίδα του Facebook Motul.Greece καθώς και στους ακόλουθους συνδέσμους: