Πρωτότυπο, χωρίς συνέχεια

Περιμένοντας τα νέα scooter της BMW θα ήταν χρήσιμο, από εκπαιδευτική σκοπιά, να ρίξουμε λίγο φως στο παρελθόν της Βαυαρέζικης εταιρίας και μάλιστα σε μια άγνωστη πτυχή της. Τη δεκαετία του ’50 η BMW πειραματίστηκε με κάνα-δυο σκούτερ, αλλά στο τέλος δεν αποφάσισε να προχωρήσει, παραμένοντας πιστή στις μοτοσυκλέτες.

ΒΜW R10, 1954: Το πρωτότυπο που δεν μπήκε ποτέ στην παραγωγή

Σε αντίθεση με σήμερα, που η BMW σημειώνει ρεκόρ όλων των εποχών από πλευράς πωλήσεων και κερδών, το εργοστάσιο στη νότια Γερμανία βρισκόταν στις αρχές της δεκαετίας του ’50 στα όρια της χρεωκοπίας. Στην προσπάθεια να βρεθούν λύσεις που θα έφερναν χρήμα – γερμανικά μάρκα συγκεκριμένα – στα ταμεία της BMW οι μηχανικοί της παρουσίασαν δύο πρωτότυπα σκούτερ. Τη δεκαετία του ’50 η αγορά των σκούτερ, ειδικά στην Ευρώπη, έδειχνε ένα τεράστιο δυναμικό “σέρνοντας” πολλούς κατασκευαστές στο χώρο, ακόμα κι αν δεν ήθελαν να παρουσιάσουν κάποιο μοντέλο. Κάτι τέτοιο φαίνεται να συνέβη και στην BMW που έστησε το πρώτο της “σκούτερ”, χρησιμοποιώντας σαν βάση μια μοτοσυκλέτα, για να το εγκαταλείψει αμέσως μετά.

Το πρώτο πρωτότυπο της BMW, "μοτοσυκλετιστικής" σχεδίασης

Το πρωτότυπο της BMW του ’53, “μοτοσυκλετιστικής” σχεδίασης

Το πρώτο πρωτότυπο scooter της BMW του 1953, ήταν εφοδιασμένο με έναν μονοκύλινδρο κινητήρα 175 κυβικών εκατοστών, που απέδιδε 8 ίππους. Όπως γινόταν φανερό, στην πραγματικότητα ήταν μια μοτοσυκλέτα με 16άρηδες τροχούς, που ήταν καλυμμένη από μεταλλικά φύλλα και φορούσε ποδιά. Το τιμόνι ήταν γυμνό, η σέλα μονή, το τούνελ ανάμεσα στα πόδια του αναβάτη ψηλό και πλατύ, ενώ το φανάρι, ο προβολέας βρισκόταν κολλημένος πάνω στο μεγάλο μπροστινό φτερό. Οι τροχοί χρησιμοποιούσαν ακτίνες, τα φρένα ήταν ταμπούρα, το πιρούνι μπροστά ήταν τηλεσκοπικό, τα αμορτισέρ στο πίσω μέρος ήταν δύο, ενώ η μετάδοση γινόταν με διαφορικό. Συνολικά σαν concept το πρώτο σκούτερ της BMW θύμιζε μια “μοτοσυκλέτα για κοπέλες” παρά σκούτερ.

Το πρωτότυπο του ’53 δεν έκαψε καρδιές…

Μετά από την γενική απόριψη που εισέπραξε από διευθυντές, προέδρους, συνεργάτες και κοινό η BMW αποφάσισε να κινηθεί πάνω σε πιο συντηρητικές γραμμές και ανέθεσε στον διάσημο Γάλλο σχεδιαστή L. L. Lepoix να κάνει τη δική του πρόταση. Οι Γερμανοί έδωσαν μερικά στοιχεία από το τι ακριβώς θα ήθελαν να δούν. Σε αντίθεση με τα κομψά ιταλικά σκούτερ της Vespa και της Lambretta, η “γερμανική σχεδιαστική σχολή” απαιτούσε μεγάλες ποδιές και εξίσου μεγάλα μπροστινά φτερά.

Αντιγράφοντας κατά κάποιο τρόπο τις γραμμές άλλων γερμανικών εταιριών ο εμπνευσμένος Γάλλος σχεδιαστής Louis L. Lepoix (του οποίου το έργο έχουμε παρουσιάσει – βλ. Horex Rebell 250, αλλά και το Faka) παρέμεινε στις συντηρητικές γραμμές και δεν προσέφερε κάτι “επαναστατικό”. Στο κάτω-κάτω η συντηρητική BMW είχε ζητήσει τη δουλειά του. Με το “σπυρί” καρφωμένο στο μπροστινό φτερό, που φιλοξενούσε την κόρνα, το BMW R10 γινόταν περισσότερο αστείο, παρά επιβλητικό.

Σύμφωνα με τους ιστορικούς των σκούτερ, το design των BMW R10 ερχόταν πολύ κοντά στα γερμανικά Heinkel, τα Progress 200 και Röhr Roletta, κ.λπ. της εποχής . Έτσι το 1954 ένα δεύτερο πρωτότυπο παρουσιάζεται με τον κινητήρα να είναι πλέον ένας μονοκύλινδρος και πάλι 200άρης με απόδοση 10 ίππων περίπου. Ο κινητήρας ψυχόταν από φτερωτή, η ανάρτηση μπροστά είχε έναν βραχίονα και οι τροχοί είχαν σιδερένιες ζάντες. Το κιβώτιο ταχυτήτων είχε λεβιέ στο πόδι και συμπλέκτη στο αριστερό άκρο του τιμονιού.

Αν λοιπόν η BMW έμπαινε και αυτή στην παραγωγή σκούτερ θα γινόταν ακόμα μια εταιρία που από την εμπλοκή της στην αεροναυπηγική του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου θα πέρναγε στα σκούτερ, δίπλα στις εταιρίες Piaggio, Ηeinkel, Fuji-Nakajima, Mitsubishi, κ.λπ. οι οποίες από τα φονικά καταδιωκτικά και βομβαρδιστικά, πέρασαν στα λαϊκά οχημάτα καθημερινής χρήσης της ειρήνης. Η απόφαση για την παραγωγή του R10 δεν ελήφθη, λόγω και της επιτυχίας των ελαφρών μονοκύλινδρων BMW R 25/2, τα οποία το ’54 πέτυχαν σχεδόν 40.000 πωλήσεις!

ΒΜW R10, 1954: Μονόμπρατση ανάρτηση μπροστά και “μύτη” στο φτερό

Τα σκούτερ και το έμβλημα της BMW θα κάνουν 46 χρόνια ακόμα για να διασταυρώσουν τους δρόμους τους. Το 2000 παρουσιάστηκαν τα “κλειστά”, πρωτοποριακά BMW C1, σε 125 και 176 κυβικά (ονομαζόταν 200) που παρέμειναν στην παραγωγή για τρια μόλις χρόνια. Οι λόγοι της απόσυρσης από την αγορά αυτών των ιδιόμορφων σκούτερ – που προτιμούσαν την ασφάλεια, αντί για τη λειτουργικότητα – ήταν το υψηλό κέντρο βάρους που δυσκόλευε τους ελιγμούς και χειρισμούς στις αργές ταχύτητες, αλλά κατηγορήθηκε για τραυματισμούς στον αυχένα ακόμα και σε σύγκρουση με λίγα χιλιόμετρα (λόγω της χρήσης κράνους -βλ. Βάρος – σε συνδυασμό με τη ζώνη ασφαλείας).