Περί φρένων ο λόγος
Τεχνικές συμβουλές και μαθήματα οδηγικής ασφάλειας από την Motul.Το βασικότερο σύστημα ενεργητικής ασφάλειας των scooter αποτελεί αναμφίβολα το σύστημα πέδησης (τα φρένα). Όλοι οι κατασκευαστές δίνουν, ειδικά τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερη βαρύτητα στο σύστημα πέδησης σκούτερ και μοτοσυκλετών, προσθέτοντας βοηθητικά συστήματα όπως ABS και CBS.
To άρθρο αυτό έχει σαν στόχο να ευαισθητοποιήσει τους κατόχους scooter, μιας και τα φρένα μας είναι ένας τομέας του οποίου τη συντήρηση αμελούμε συστηματικά. Παρόλο που ο μέσος χρήσης δείχνει ιδιαίτερη φροντίδα για το scooter του, τα υγρά φρένων είναι ίσως από τα τελευταία που θα σκεφτεί να αντικαταστήσει. Αυτό συμβαίνει κυρίως γιατί υπό κανονικές συνθήκες οδήγησης, ακόμη κι όταν τα υγρά φρένων δεν είναι στην καλύτερή τους κατάσταση, ανταποκρίνονται επαρκώς στα απλά φρεναρίσματα. Τι συμβαίνει όμως όταν πραγματικά χρειαστούμε την μέγιστη απόδοση των φρένων μας προκειμένου να αποφύγουμε έναν κίνδυνο;
Προδιαγραφές υγρών φρένων
Τι συμβαίνει στο σύστημα πέδησης όταν φρενάρουμε και γιατί χρειαζόμαστε υγρά φρένων και όχι απλό νερό ή κάποιο λιπαντικό;
Η πίεση που δημιουργείται στο κύκλωμα πέδησης ξεκινάει από 800psi σε ένα απλό φρενάρισμα και φτάνει έως 2000psi σε ακραίες καταστάσεις. Αυτή η πίεση δημιουργεί υψηλές θερμοκρασίες, τέτοιες που δημιουργούν συνθήκες βρασμού εντός του κυκλώματος. Ανάλογα την προδιαγραφή, ένα υγρό φρένων μπορεί να αντέξει θερμοκρασίες από 200 C έως περισσότερους 300 C. Το υγρό λοιπόν που κυκλοφορεί στο κύκλωμα πέδησης πρέπει να είναι ικανό να αντέχει σε αυτές τις θερμοκρασίες. Πρέπει λοιπόν να αποκλείσουμε το νερό, αλλά και πολλά από τα γνωστά λιπαντικά.
Το Υπουργείο Μεταφορών των Η.Π.Α. (Department of Transportation – D.O.T) έχει ορίσει για τον λόγο αυτό μια σειρά από προδιαγραφές που ορίζουν τις θερμοκρασίες βρασμού των υγρών, τη σύστασή τους καθώς και το ιξώδες τους.
|
Ξηρό σημείο βρασμού °C |
Υγρό σημείο βρασμού °C |
Ιξώδες (mm2/s) |
Σύσταση |
|
| DOT 3 |
205 |
140 |
<1500 |
Γλυκολαιθέρας |
| DOT 4 |
230 |
155 |
<1800 |
Γλυκολαιθέρας/ Βορικός Εστέρας |
| DOT 5 |
260 |
180 |
<900 |
Σιλικόνη |
| DOT 5.1 |
260 |
180 |
<900 |
Γλυκολαιθέρας/ Βορικός Εστέρας |
Ανάλογα με τον κατασκευαστή και τα βοηθητικά συστήματα πέδησης με τα οποία έχει εξοπλιστεί το σκούτερ μας, οφείλουμε να επιλέξουμε τη σωστή προδιαγραφή, ώστε το ιξώδες του υγρού να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις του ABS ή του CBS ή ακόμα και του απλού συστήματος μας και ταυτόχρονα να αντέξει τις υψηλές θερμοκρασίες που δημιουργούνται κατά την πέδηση.
Όμως, όπως ίσως θα ξέρατε, τα υγρά φρένων είναι υγροσκοπικά. Αυτό σημαίνει ότι απορροφούν υγρασία από το περιβάλλον ή οποία ενσωματώνεται στο σύστημα πέδησης και μειώνει κατά πολύ το σημείο βρασμού του υγρού φρένων (βλ. πίνακα, «Υγρό σημείο βρασμού», 3% ενσωματωμένο νερό). Όταν η περιεκτικότητα σε νερό ξεπεράσει το όριο του 3%, τότε το σημείο βρασμού πέφτει τόσο χαμηλά, που ο κίνδυνος να δημιουργηθούν ατμοί (αέρας με άλλα λόγια) εντός του κυκλώματος αυξάνεται αισθητά. Ο αέρας όπως ξέρουμε έχει πολύ μεγαλύτερο λόγο συμπίεσης απ’ ότι τα υγρά. Με άλλα λόγια, στην περίπτωση που ασκηθεί μεγάλη πίεση στη κύκλωμα (δυνατό φρενάρισμα), στιγμιαία η θερμοκρασία θα ξεπεράσει τα όρια βρασμού, το νερό θα εξατμιστεί, θα γίνει πιο ‘συμπιέσιμο’ και η ικανότητα πέδησης θα μειωθεί αισθητά.
Αυτό το φαινόμενο πιθανόν να μην συμβεί σε κανονικές συνθήκες οδήγησης. Στην περίπτωση όμως που απαιτηθεί έντονο φρενάρισμα, το πιο πιθανό είναι να προδοθούμε από το σύστημά μας.
Διαστήματα αλλαγής υγρών φρένων
Υπό κανονικές συνθήκες οδήγησης το υγρό σημείο βρασμού, αντιπροσωπεύει την κατάσταση των υγρών φρένων μετά από τη χρήση περίπου 12 μηνών.
Για το λόγο αυτό οι κατασκευαστές scooter προτείνουν συνήθως την αντικατάσταση των υγρών φρένων κάθε 12-24 μήνες. ΠΡΟΣΟΧΗ: στην περίπτωση των υγρών φρένων ΔΕΝ ενδείκνυται η προσθήκη επιπλέον υγρού, αλλά συστήνεται η πλήρης αντικατάστασή τους.
Επίσης, συνιστάται την αντικατάσταση του υγρού φρένων κάθε φορά που γίνεται αντικατάσταση κάποιο εξάρτημα του συστήματος πέδησης.
Φύλαξη / Αποθήκευση
Όπως αναφέραμε τα υγρά φρένων είναι υγροσκοπικά. Αυτό σημαίνει ότι απορροφούν υγρασία όχι μόνο κατά την χρήση τους, αλλά και κατά την διάρκεια της αποθήκευσής τους. Οι αποθήκευση των συσκευασιών πρέπει να γίνεται σε εσωτερικούς χώρους, μακριά από τον ήλιο και τις θερμοκρασιακές μεταβολές.
Οι συσκευασίες των υγρών φρένων της Motul περιέχουν άζωτο, ώστε να εκμηδενίζεται η πιθανότητα απορρόφησης υγρασίας, όσο η συσκευασία δεν έχει ανοιχτεί, και ταυτόχρονα αυξάνεται η διάρκεια αποθήκευσης του προϊόντος.
Για τον ίδιο λόγο δεν ενδείκνυται η χρήση υγρών φρένων που έχουν παραμείνει σε κλειστή συσκευασία, ακόμη κι αν έχουν αποθηκευτεί σε κατάλληλες συνθήκες.
Προϊόντα Motul – Υγρά φρένων
Υγρά φρένων με πολύ υψηλό ξηρό σημείο βρασμού 325⁰C και υγρό σημείο βρασμού 204⁰C. Για όλους τους τύπους των συστημάτων πέδησης που απαιτούν μη-σιλικονούχα συνθετικά υγρά. Ειδικά σχεδιασμένα για να αντέχουν στις ακραίες θερμοκρασίες που αναπτύσσονται στα αγωνιστικά φρένα (άνθρακα και κεραμικά) ακόμη και κάτω από συνθήκες μειωμένης ψύξης.
Υγρά φρένων υψηλών επιδόσεων. Υπερβαίνουν κατά πολύ το πρότυπο DOT4. Το εξαιρετικά υψηλό ξηρό σημείο βρασμού 312⁰C προλαμβάνει τη δημιουργία αεροθυλάκων και την φθορά των υγρών σε ακραίες συνθήκες λειτουργίας και προσφέρει εξαιρετικό χρόνο επαναφοράς στην αρχική τους κατάσταση. Υγρό σημείο βρασμού 205⁰C.
100% συνθετικά υγρά φρένων, βάσης πολυγλυκόλης, για όλους τους τύπους υδραυλικών συστημάτων πέδησης και συστήματα συμπλέκτη που απαιτούν προδιαγραφές DOT 4 ή DOT 3.
100% συνθετικά υγρά φρένων, βάσης πολυγλυκόλης, για όλους τους τύπους υδραυλικών συστημάτων πέδησης και συστημάτων συμπλέκτη που απαιτούν προδιαγραφές DOT 5.1, DOT 4 ή DOT 3. Ειδικά σχεδιασμένα για συστήματα ABS. ΔΕΝ ΑΝΑΜΙΓΝΥΟΝΤΑΙ με υγρά φρένων DOT 5.
