Τι συνέβη στην εταιρία που πρωτοστάτησε στην ηλεκτροκίνηση;
Η Vectrix ήταν μια εταιρία από τις ΗΠΑ που είχε την τόλμη να παρουσιάσει ένα ηλεκτροκίνητο σκούτερ παραγωγής πριν από 14 χρόνια! Παρά τις καλές προθέσεις και το υψηλό τεχνολογικό προφίλ του VX-1, όπως ονομαζόταν το μοντέλο, η όλη προσπάθεια ναυάγησε και η Vectrix πέρασε από «σαράντα κύματα». Όμως η ιδέα και η υλοποίηση ήταν αρκετά καλή για να χαθεί έτσι απλά και ίσως οι συνθήκες είναι πλέον πιο ώριμες τώρα για μια δεύτερη ευκαιρία.
Η Vectrix ιδρύθηκε το 1996 στην πολιτεία Rhode Island των HΠΑ, από έναν πρώην μηχανικό της εταιρίας αεροναυπηγικής και οπλικών/αμυντικών συστημάτων Lockheed Martin.
Ο Andrew MacGowan, όπως ήταν το όνομα του ιδρυτή της, ήταν αποφασισμένος να αναδείξει της δυνατότητες της ηλεκτροκίνησης σε μια εποχή που το σενάριο αυτό ήταν ακόμα υποθετικό, με πολύ λίγες και πειραματικές υλοποιήσεις.
Χρειάστηκαν δέκα χρόνια και 50 εκατομμύρια δολάρια από επενδυτές, ώστε το όραμα του MacGowan να μετουσιωθεί στο VX-1, το οποίο λανσαρίστηκε στις αγορές το 2006.
Ήταν ένα σκούτερ που με βάση τον όγκο και την εργονομία του ανήκε ξεκάθαρα στην maxi scooter κατηγορία. Έφερε πλαίσιο αλουμινίου (!) και μια συστοιχία μπαταριών νικελίου-καδμίου 125V / 3,7kWh, με την τελική του να φτάνει τα 100 km/h και την αυτονομία τα 105 χιλιόμετρα, αν και ρεαλιστικά το βεληνεκές του ήταν μικρότερο όταν το οδηγούσε κάποιος με τις συνήθεις ταχύτητες πόλης. 
Το Vectrix VX-1 ήταν κατασκευασμένο από 350 συνολικά εξαρτήματα, όταν για ένα συμβατικό σκούτερ, χρησιμοποιούνται περισσότερα από 3.500, ενώ κάτω από τις μεγάλες επιφάνειες πλαστικών του κρυβόταν αρκετή τεχνολογία.
Το γκριπ του γκαζιού είχε διπλό ρόλο: με την κλασική του περιστροφή επιτάχυνε το σκούτερ, όπως συμβαίνει σε όλα τα μηχανοκίνητα δίτροχα, αλλά η επαναφορά δεν γινόταν με ελατήρια.
Περιστρέφοντας το γκριπ προς τα μπροστά, ο αναβάτης ενεργοποιούσε ένα σύστημα ανάκτησης ενέργειας, με την αίσθηση να είναι ανάλογη αυτής του φρένου από τον κινητήρα.
Μιλώντας για κινητήρα, το ηλεκτρικό μοτέρ του VX-1 βρισκόταν ομοαξονικά τοποθετημένο στον άξονα του πίσω τροχού, ο οποίος με την σειρά του έδενε σε μονόμπρατσο ψαλίδι και απέδιδε 9,4 ίππους συνεχούς ισχύος με κορύφωση τους 27,1, ενώ εντυπωσιακή ήταν η ροπή των 6,5 kg–m, διαθέσιμη με το άνοιγμα του γκαζιού.
Το περίεργο ήταν ότι δεν υπήρχε CVT, αλλά η μετάδοση γινόταν από ένα ενσωματωμένο εσωτερικά στο κέλυφος του μοτέρ πλανητικό σύστημα γραναζιών που λειτουργούσε ως αυτόματο κιβώτιο.
Τα φρένα προέρχονταν από την Βrembo και το βάρος του σκούτερ ήταν 210 κιλά, με τις επιδόσεις του να είναι ανάλογες με αυτές ενός συμβατικού σκούτερ 125cc.
Σημαντικό ήταν επίσης ότι το VX-1 χρειαζόταν μόλις 2 ώρες για να φορτίσει στο 80%, συνδεδεμένο σε πρίζα οικιακού δικτύου και ως πρώτη προσπάθεια ευρείας παραγωγής ηλεκτροκίνητου σκούτερ ήταν επιτυχημένη, με το σενάριο καθημερινής χρήσης και απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα να είναι ρεαλιστικό.
Βέβαια τα 11.000 δολάρια για επιδόσεις 125 σκούτερ ήταν πολλά, όμως ήταν η πρώτη φορά που ένα ηλεκτροκίνητο δίτροχο μπορούσε και νομιμοποιούταν να κυκλοφορεί σε δρόμους ταχείας κυκλοφορίας.
Aρχικά τράβηξε το ενδιαφέρον του κόσμου, με τον Leonardo Di Caprio, τον γνωστό για τις «πράσινες» ανησυχίες του σταρ και τον τηλεπαρουσιαστή-αστέρα Jay Leno να το αποκτούν και να αποτελούν τους καλύτερους πρεσβευτές της όλης προσπάθειας.
Ακόμα και το αστυνομικό τμήμα της Νέας Υόρκης (NYPD) αγόρασε τέσσερα VX-1 με σκοπό να τα δοκιμάσει και να τα αξιολογήσει, προκειμένου να τα εντάξει σε υπηρεσιακό ρόλο, ενώ ενδιαφέρον εκδήλωσαν και άλλοι φορείς.
Ωστόσο η εμπορική πορεία δεν ήταν η αναμενόμενη και η Vectrix άρχισε να ζορίζεται από τον πρώτο κιόλας χρόνο της λειτουργίας της.
Παρ΄ όλα αυτά, το 2007 εμφανίστηκε ακόμα πιο φιλόδοξη και παρουσίασε ένα πρωτότυπο ηλεκτροκίνητο superbike στην EICMA, δηλώνοντας πως είναι ικανό για επίτευξη 210 km/h τελικής ταχύτητας.
Το 2008, ο ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Vectrix Andrew MacGowan απαλλάσσεται από τα καθήκοντά του, με τον νέο CEO να επιχειρεί μια γενικευμένη αναδιάρθρωση.
Αποδεικνύεται ότι ο MacGowan ήταν εξαιρετικός μηχανικός και οραματιστής, αλλά αθεράπευτα ρομαντικός, κι αυτό στις επιχειρήσεις δεν βγαίνει σε καλό (έτσι λένε, δεν συντασσόμαστε…).
Ο MacGowan είχε προσλάβει πολύ προσωπικό και η κοστολόγηση της παραγωγής του VX-1 ήταν λάθος. Πρακτικά, για κάθε VX-1 που κατασκευαζόταν και πουλιόταν, η Vectrix «έμπαινε μέσα» αντί να βγάζει κέρδος.
Ο νέος CEO μειώνει το προσωπικό (ε, καλά τώρα…), μειώνει το κόστος παραγωγής και προχωρά σε μια γενναία μείωση της τιμής του VX-1 κατά $ 2.500. Επίσης διευρύνει το δίκτυο των αντιπροσώπων και προχωρά επίσης στη διεύρυνση της γκάμας, ανακοινώνοντας την εξέλιξη δύο νέων μοντέλων: του VX-2 των $ 5.200 και ενός τρίτροχου.
Τίποτα από αυτά δεν φαίνεται ικανό να προσελκύσει νέους πελάτες και νέους επενδυτές και τα οικονομικά προβλήματα διογκώνονται.
Το 2009 η εταιρία απολύει το μεγαλύτερο ποσοστό των εργαζομένων της (όσων είχαν μείνει), κρατώντας μόνο ένα προσωπικό ασφαλείας. Αργότερα την ίδια χρονιά, η Vectrix κηρύττει πτώχευση για να αγοραστεί από την Gold Peak, μια εταιρία με έδρα το Hong Kong και αντικείμενο την κατασκευή μπαταριών.
Ένα ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι το VX-1 ήρθε και στην Ελλάδα από την εταιρία Hellinmoto, το οποίο είχε αξιόλογες επιδόσεις, περιορισμένη αυτονομία και τιμή λίγο πιο κάτω από τις 12.000 ευρώ!
Mε ενέσεις ρευστού, γίνεται επανεκκίνηση της Vectrix και μέχρι το 2010 έχει επαναπροσληφθεί ένα μεγάλο ποσοστό των εργαζομένων. Το VX-2 λανσάρεται στην αγορά και οι μπαταρίες νικελίου-καδμίου αντικαθιστώνται σε όλα τα μοντέλα, με μπαταρίες ιόντων του λιθίου. Παράλληλα, δημιουργείται μια νέα γραμμή παραγωγής της Vectrix στην Πολωνία, για περαιτέρω μείωση του κόστους παραγωγής.
Όλα δείχνουν καλά, μέχρι που αρχίζουν να συσσωρεύονται πολλά παράπονα από τους πελάτες. Οι νέες μπαταρίες είναι προβληματικές και σαν μην έφτανε αυτό, οι κάτοχοι παλιότερων VX-1 με τις προηγούμενου τύπου μπαταρίες, δεν καλύπτονται από την Vectrix, ενώ η εταιρία αδυνατεί να καλύψει γενικότερα την ζήτηση σε παραδοτέα μοντέλα και ανταλλακτικά.
Οι ανά τον κόσμο αντιπρόσωποι αγανακτούν και διακόπτουν τη συνεργασία τους με την εταιρία. Το 2014 κηρύσσεται και πάλι πτώχευση, κλείνουν όλες οι εγκαταστάσεις στις ΗΠΑ και τους τίτλους της εταιρίας αποκτά ο πολωνικός όμιλος MPTECH, με τους διοικούντες να γνωρίζουν την Vectrix, αφού υπήρχαν γραμμές παραγωγής στη χώρα.
Η MPTECH ξεκινά το 2015 ξανά την παραγωγή των Vectrix. με νέες μπαταρίες και ανασχεδιασμένο ηλεκτρικό κύκλωμα, καλύπτοντας παράλληλα πλήρως τους κατόχους παλαιότερων μοντέλων σε ανταλλακτικά.
Στις μέρες μας, διαθέσιμα είναι τα σκούτερ VX-1 και VX-2, μέσα από ένα μεγάλο ευρωπαϊκό δίκτυο αντιπροσώπων, ενώ υπάρχει επίσης παρουσία στις ΗΠΑ αλλά και στην Ιαπωνία, όπου τα Vectrix πωλούνται ως Adiva.
To VX-1 διατηρεί το τεχνολογικό προφίλ της πρώτης έκδοσης με το πλανητικό σύστημα γραναζιών στη μετάδοση και το σύστημα ανάκτησης ενέργειας, ενώ προσφέρεται σε τέσσερις εκδόσεις, που καθορίζονται βάσει της χωρητικότητας της μπαταρίας.
Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι με τη μεγαλύτερης χωρητικότητας μπαταρία των 14,4kWh, το VX-1 έχει αυτονομία 83 χιλιομέτρων, οδηγούμενο με το δυναμικό riding mode και ταχύτητες μέχρι 120 km/h! Oι τιμές για το VX-1, ξεκινούν από τα 8.250 ευρώ.
Περισσότερες πληροφορίες: vectrix-scooters.com
