Κινητά: η απειλή της νέας εποχής
Ας κάνουμε μια δραματική εισαγωγή ώστε να δώσουμε έμφαση στο θέμα: “Μια μάστιγα απλώνεται πάνω από τους δρόμους των πόλεων όλου του κόσμου, κι αυτή η μάστιγα λέγεται… κινητό τηλέφωνο”. Είναι σενάριο ταινίας τρόμου ή μήπως η πραγματικότητα;
Από σωτήρια εφεύρεση σε επικίνδυνο εργαλείο. Από επικοινωνία, σε απειλή. Από ωφέλιμη συσκευή που μπορεί να σε βοηθήσει, σε κάτι που μπορεί να σε χτυπήσει-σκοτώσει. Αυτό είναι το κινητό τηλέφωνο, ειδικά όταν χρησιμοποιείται κατά την οδήγηση – στη συντριπτική πλειοψηφία από αυτοκινητιστές, ενώ οι δικυκλιστές είναι κυρίως εκείνοι που απειλούνται περισσότερο απ’ όλους τους χρήστες του δρόμου.
Για να μην εθελοτυφλούμε, εννοείται ότι έχουμε δει αναβάτες χωρίς κράνος να οδηγούν κρατώντας το κινητό στο αυτί, είτε με το αριστερό χέρι είτε έχοντάς το στηριγμένο στον ώμο και γέρνοντας το κεφάλι προς τα κει. Έχουμε δει ακόμη και να στέλνουν μηνύματα εν κινήσει, ένα επικίνδυνο multitasking ειδικά πάνω σε δίτροχο, που ευτυχώς αποτελεί περιορισμένο φαινόμενο.
Αντίθετα, μέσα στο αυτοκίνητο και κατά την οδήγηση η χρήση κινητού έχει γίνει συνηθισμένη δραστηριότητα, “στανταράκι” που λένε και οι νεότεροι.
Για πολλούς το αυτοκίνητο σημαίνει: “Βρίσκομαι σε προστατευόμενο χώρο, είμαι στο σπίτι μου” και δυστυχώς για τους περισσότερους είναι και “στον κόσμο τους”. Έτσι εξηγούνται οι επιθετικές συμπεριφορές, η στάση του “δεν με νοιάζει για κανέναν, εγώ πάνω απ’ όλα”.
Παρότι πολλοί, οι περισσότεροι, φαίνεται να αναγνωρίζουν τους κινδύνους από τη χρήση κινητού τηλεφώνου στη διάρκεια της οδήγησης, δεν σταματούν να το χρησιμοποιούν, αφού έχει γίνει πλέον αναπόσπαστο σχεδόν κομμάτι της καθημερινής τους ζωής. Για την ακρίβεια, πολλοί δηλώνουν ότι είναι αδύνατον να μην χρησιμοποιήσουν κινητά – μια πολύ συνηθισμένη δικαιολογία που φτάνει σε επίπεδα παραλογισμού και κάνει τους ανθρώπους να θεωρούν τον νόμο απαγόρευσης χρήσης των κινητών άδικο και παράλογο!
Το πρόβλημα όμως είναι ότι η χρήση κινητού τηλεφώνου έχει γίνει, τις τελευταίες δύο δεκαετίες, η κύρια αιτία ατυχημάτων. Οι οδηγοί αυτοκινήτων, των οποίων η προσοχή μειώνεται κατά 40% ή και παραπάνω όταν συνομιλούν στο κινητό, σύμφωνα με έγκυρες έρευνες, βρίσκονται σε έναν δικό τους κόσμο και χάνουν την αντίληψή τους για το δρόμο και “τα πέριξ”. Ναι, καλά το καταλάβατε τα “πέριξ” είμαστε εμείς πάνω σε σκούτερ ή μοτοσυκλέτες. Όταν οι οδηγοί αυτοκινήτων χρησιμοποιούν το κινητό τους τηλέφωνο, ο κίνδυνος ατυχήματος είναι τετραπλάσιος. Η πιο πρόσφατη στατιστική στις ΗΠΑ αναφέρει πως ένα στα τέσσερα τροχαία προκαλείται από την αποστολή μηνυμάτων κατά την οδήγηση!
Στη Μ. Βρετανία η χρήση κινητού τηλεφώνου κατά την οδήγηση έχει απαγορευτεί από το 2003, ενώ επιτρέπονται τα handsfree. Τα αρχικά πρόστιμα ξεκίνησαν με 30 λίρες, έγιναν 60, και μετά 100 μέσα σε τρία χρόνια και 3 πόντοι μείον από το δίπλωμα. Παραταύτα οι οδηγοί δεν σταμάτησαν να χρησιμοποιούν κινητά και μια έρευνα που έγινε το 2016 διαπίστωσε αύξηση των χρηστών κινητών από 8% το 2014 σε 30% το 2016! Αν ακόμα και οι τυπικοί – γενικώς – απέναντι στον νόμο προοδευμένοι δυτικοί λαοί δεν συμμορφώνονται, φανταστείτε τι γίνεται στα μέρη μας! Το 2017 το πρόστιμο στην Μ. Βρετανία ανέβηκε στις 200 λίρες και οι αφαιρούμενοι πόντοι από το δίπλωμα έφτασαν τους 6, ενώ γίνεται αφαίρεση του διπλώματος για 6 μήνες αν έχουν ήδη αφαιρεθεί 6 πόντοι. Ο νόμος είναι μάλιστα ιδιαίτερα αυστηρός προς τους νέους οδηγούς.
Η βρετανική κυβέρνηση είναι μεταξύ των κρατών που σκοπεύουν σύντομα να αναγάγουν επίσημα τη χρήση κινητού κατά την οδήγηση στον ίδιο βαθμό επικινδυνότητας με την οδήγηση υπό κατάσταση μέθης… για να καταλάβουμε το μέγεθος του προβλήματος. Το σημαντικό συμπέρασμα που έχει εξαχθεί από επιστημονικές μελέτες είναι ότι ακόμα και με χρήση handsfree οι κίνδυνοι ατυχήματος δεν μειώνονται!
Τι κάνουμε εμείς, όμως; Πώς μπορούμε να προστατευτούμε από τους οδηγούς που οδηγούν και μιλούν ή στέλνουν μηνύματα στο κινητό; Πώς τους εντοπίζουμε;
Το πιο συνηθισμένο σύμπτωμα είναι ότι η πορεία τους δεν είναι ευθύγραμμη αλλά “προβληματική”, το αυτοκίνητο τους κινείται στη μια άκρη ή την άλλη της λωρίδας, ή πηγαίνουν πιο αργά από τους υπόλοιπους χρήστες του δρόμου.
Ακόμα κι αν τους κορνάρετε, ακόμα κι αν τους κάνετε σινιάλο με τα φώτα, δεν θα αφήσουν το κινητό από τα χέρια. Ίσως γυρίσουν να κοιτάξουν προς τα κει που ακούστηκε η κόρνα, συνήθως σαν υπνωτισμένοι, αλλά έχουν το μυαλό τους αλλού, δεν καταλαβαίνουν τι κάνουν ή τι μπορεί να έκαναν νωρίτερα. Κατά συνέπεια, μην υπολογίζετε ούτε στο κορνάρισμα ή τα φώτα, ούτε καν στις φωνές.
Πώς, λοιπόν, θα αντιμετωπίζετε το πρόβλημα; Κατ’ αρχήν δώστε μεγάλη προσοχή κατά τη διήθηση, μην πλησιάζετε πολύ και μην προσπαθήσετε να τους προσπεράσετε περνώντας κοντά τους. Βασικά τραβηχτείτε μακριά τους, κόψτε λίγο, αφήστε τους υπόλοιπους να απομακρυνθούν και να σας δώσουν “μεγάλους διαδρόμους” προσπέρασης – περισσότερο χώρο για να εκτελέσετε την προσπέρασή σας με γρήγορη επιτάχυνση, “καθαρά” χωρίς το παραμικρό ρίσκο. Να μην ξεχνάτε αυτό που είπαμε παραπάνω: όσοι μιλούν στο κινητό ενώ οδηγούν, έχουν τα αντανακλαστικά και τις αντιδράσεις μεθυσμένων. Ένας οδηγός υπό την επήρεια αλκοόλ, κάνει βασικά δυο πράγματα: οδηγεί πολύ άσχημα, και όταν υπάρξει ανάγκη να αντιδράσει το κάνει με τον χειρότερο τρόπο.
