Αξίες που βαστούν μέχρι σήμερα
Όταν λέμε “κλασικά σκούτερ” συνήθως έρχονται στο μυαλό μας συγκεκριμένα και συνηθισμένα σχήματα. Στην πραγματικότητα όμως το παρελθόν είναι γεμάτο “διαμάντια” γνωστών ή άγνωστων εταιριών που μπορεί να έχουν εξαφανιστεί από προσώπου γης και κανείς να μην τις θυμάται πλέον. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έκαναν καλή δουλειά. Ένα από τα παραδείγματα ήταν η ιταλική Aermacchi στο Varese και τα πρώτα της σκούτερ.
Ανάμεσα στις αρκετές κατηγορίες των μοντέρνων σκούτερ υπάρχει και μια που λέμε “ευρωπαϊκή”. Είναι αυτή που έχει συνήθως 125, 150, το πολύ 300 κυβικά, δάπεδο που είναι επίπεδο, χωρίς τούνελ και τροχούς συνήθως 16 ιντσών ή στη χειρότερη 14 ιντσών.
Είναι τα σκούτερ που προορίζονται για τους κακούς δρόμους των ευρωπαϊκών μεγαλουπόλεων, που μέσω της μεγαλύτερης διαμέτρου των τροχών τους υπερπηδούν λακκούβες, χαντάκια, τρύπες, λούκια, γραμμές τράμ και ότι άλλο ριχτεί στο δρόμο τους.
Από την άλλη έχουμε τους σκουτερο-ιστορικούς γνώστες ή “γνώστες” του σήμερα, οι οποίοι έχουν την εντύπωση και τη βεβαιότητα πολλές φορές ότι όλα τα σκούτερ του παρελθόντος – από τον Β’ Παγκ. Πόλεμο και μετά – είχαν την ίδια δομή και μορφή με τις πασίγνωστες Vespa και Lambretta.
Το λάθος είναι μεγάλο φυσικά, γιατί υπήρχαν ένα σωρό κατασκευαστές και μοντέλα σκούτερ που καμία απολύτως σχέση δεν είχαν με τα παραπάνω θρυλικά-κλασικά ιταλικά μοντέλα, τα οποία κρατούν μέχρι σήμερα τη δημοφιλία τους κυρίως λόγω του ότι είχαν σημειώσει εμπορική επιτυχία.
Αναφερόμαστε σε κατασκευές που ήταν πολύ πιο σωστές από πλευράς κατανομής βάρους, κρατήματος, φρένων, άνεσης και λειτουργικότητας.
Κι αν κάποιος κάνει την ερώτηση “γιατί αφού ήταν καλύτερα σαν κατασκευές, δεν πούλησαν;”, θα πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι για η εμπορική επιτυχία ενός προϊόντος, ενός σκούτερ στην περίπτωσή μας, δεν έχει να κάνει μόνο με την ποιότητα, ούτε μόνο με τις επιδόσεις.
Έχει να κάνει με την προώθηση του, την τιμή του, το δίκτυο των αντιπροσώπων, την ισχύ της εταιρίας, τις λιγότερες ή περισσότερες χρηματοδοτήσεις που λάμβανε, κι έναν σωρό άλλους παράγοντες. Πάμε τώρα στα αξιόλογα σκούτερ της ιταλικής Aermacchi, τα Ghibli και Zeffiro.
Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, το ιταλικό εργοστάσιο αεροσκαφών Aeronautica Macchi ή Aermacchi σταμάτησε την παραγωγή του και για μερικούς μήνες δεν επιτρεπόταν να παράγει αεροσκάφη.
Μετά την υποχρεωτική παύση εργασιών το εργοστάσιο στα βόρεια της Ιταλίας περιορίστηκε στην κατασκευή κάποιων εκπαιδευτικών αεροπλάνων που παρήχθησαν με άδεια της De Havilland και της Fokker.
Η δραστηριότητα αυτή δεν ήταν αρκετή για να διατηρήσει το εργατικό δυναμικό της και έτσι – ακολούθησε το παράδειγμα των Piaggio και MV Agusta – άρχισε να κινείται προς τη δημιουργία μικρών δίτροχων για την μετακίνηση της μεταπολεμικής Ιταλίας.
Τα πρώτα βήματα της Aermacchi ήταν πολύ μπροστά από την εποχή της. Τόσο μπροστά που κανείς δεν το κατάλαβε – κάτι που ισχύει λίγο-πολύ και σήμερα – αφού το πρώτο σκούτερ που παρουσίασε το 1943 ήταν… ηλεκτρικό! Ένα μικρό, όχι ιδιαίτερα κομψό, σκουτεράκι που δεν γοήτευσε πολλούς και έτσι έμεινε στο στάδιο του πρωτοτύπου.
Για να γίνει σωστότερη δουλειά η Aermacchi καλεί τον αρχιμηχανικό και μετέπειτα διάσημο (βλ. Moto Guzzi) Lino Tonti με σκοπό να δημιουργήσει ένα σωστό, λειτουργικό και ασφαλές σκούτερ.
Ο Lino Tonti δημιουργεί ένα σκούτερ που τα έχει όλα σωστά και παρουσιάζει το Αermacchi 125 το 1951, με ντεπόζιτο κάτω από τη σέλα και μια εργαλειοθήκη στην περιοχή του ντεπόζιτου… για να έχει κάτι ο αναβάτης ανάμεσα στα πόδια του.
Δυο χρόνια μετά, το 1953, παρουσιάζεται το Aermacchi 125 Ghibli, με κανονικό, αξιόλογο πλαίσιο, σωστή κατανομή βάρους με τον κινητήρα κάτω από τον αναβάτη, μεγάλα μαρσπιέ/δάπεδο και τροχούς 17 ιντσών.
Ο κινητήρας είναι δίχρονος και το σασμάν έχει τρεις σχέσεις. Η συνολική δομή του Ghibli αλλά και του Zeffiro που θα παρουσιαστεί αργότερα θυμίζει έντονα τα σημερινά “ευρωπαϊκά” σκούτερ best seller, όπως το Honda SH 125/150/300 ή τα Piaggio Beverly. Ανταγωνιστής του Ghibli ήταν το Moto Guzzi Galetto παρόμοιας δομής και εμφάνισης.
Το 1955 τα σκούτερ της Aermacchi αναβαθμίζονται στα Zeffiro 125 Ε και Zeffiro 150. Να και οι ρίζες των δύο κυβισμών 125-150 στην Ιταλία, που παραμένουν μέχρι σήμερα. Από τα μέσα της δεκαετίας του ’50.
Τα Zeffiro με κινητήρα 125cc και 148 cc έχουν τηλεσκοπικό πιρούνι, μονή ανάρτηση πίσω και προβολέα πάνω στο τιμόνι, με τον κινητήρα να λειτουργεί σαν ψαλίδι. Η έκδοση των 150 cc είχε ενισχυμένο πλαίσιο και διπλό κάθισμα. Τα Zeffiro κατασκευάζονται μέχρι το 1961 και μετά από αυτό η Aermacchi υποκύπτει στη μόδα της εποχής και παρουσιάζει ένα “βεσποειδές” σκούτερ το Brezza.
Οι ιπποδυνάμεις των “μοτο-σκουτερ” της …. έφταναν κοντά στους 5-6 ίππους και το βάρος τους κοντά στα 80 κιλά, αλλά το κυριότερο ήταν ότι… καμία σχέση δεν είχαν με Lambretta και Vespa. Ο ιστορικός πλούτος των σκούτερ είναι ατέλειωτος και τα σκούτερ της Aermacchi είναι από αυτά που τον ισχυροποιούν ακόμα περισσότερο.
(στο βίντεο που ακολουθεί δείτε ένα πολύ καλό Aermacchi Cigno τον προπάππου των Ghibli-Zeffiro που κάνει βόλτες σε μια πόλη των ΗΠΑ)