Μάθε παιδί μου τη Λαμπρέτα σου
Ένα σπάνιο “εγχειρίδιο”, manual ανακάλυψαν οι συνάδελφοι σκουτερίστες στο www.vespophrenia.gr το οποίο αναφέρεται στις Lambretta των τελών της δεκαετίας του ’50 και είναι γραμμένο στα Ελληνικά. Με την περίεργη ορολογία της εποχής που δεν χρησιμοποιείται πια.
Πως ακούγονται οι λέξεις: κρουνός βενζίνης, εμπρόσθιον συσπανσιόν, αμπραγιάζ, γαλόνι και πίντα, κομβίον; Ζόρικα τα πράγματα ε; Να τι ανέσυραν από την ιστορική λήθη οι “Βεσποφρενείς” (οι οποίοι ευθαρσώς δηλώνουν: “Αν είστε κι εσείς αρρωστημένοι με τη Vespa, τη Lambretta και το κλασικό σκούτερ γενικότερα, εγγραφείτε στο forum μας”) και ανήρτησαν στο διαδίκτυο. Σταχυολογούμε σελίδες, σημειώνουμε ενδιαφέροντα σημεία και μερικές φορές γελάμε και λίγο.
Εμπιστεύτηκες τον κατασκευαστή Innocenti; Ε, τότε θα πρέπει να εμπιστευτείς και τα λιπαντικά ΒΡ (με τα οποία φυσικά έχουμε συνάψει εμπορική συνεργασία, αλλά δεν στο λέμε ανοιχτά) που σου προτείνουμε. Μόνο πρόσεξε: η εταιρία τα συστήνει “Αποκλειστικώς”!
Έτσι σε καλοσορίζει το βιβλίαράκι “Οδηγίαι χρήσεως και συντηρήσεως” της Lambretta 125 Li, 150 Li και TV 175, του ’58-’59. Στη διπλανή σελίδα αρχίζει το “ψήσιμο” και τα “μπράβο που πήρες το μηχανάκι μας”, από την τότε αντιπροσωπεία της δεκαετίας του ’50-’60 την εταιρία Α. ΖΕΗΣ & ΣΙΑ Ε.Ε. που είχε τα γραφεία της στην Χαριλάου Τρικούπη 15, με το τηλέφωνο να έχει μόλις 6 ψηφία. Η έκθεση και η αποθήκη ανταλλακτικών της “Ζέης”, ήταν στη λεωφόρο Συγγρού, όπως θα θυμούνται και οι παλαιότεροι.
Στη σελίδα 5 γίνεται ανάλυση των διαφόρων “κομβίων, διακοπτών” και μπλιμπλικιών της Λαμπρέτας. Σημειώστε τον όρο “κρουνός βενζίνης”, που αναφέρεται φυσικά στο ρακόρ, το ρουμπινέτο, διακόπτη της βενζίνης (εδώ που τα λέμε το “κρουνός” είναι πιο ακριβές από τους όρους που χρησιμοποιούμε εμείς…).
Σελίδα 6: Η δεξαμενή βενζίνης (ντεπόζιτο) χωρούσε – όπως λέγανε τότε – 1,9 γαλόνια. Από αυτά τα οι 1,3 “πίντες” ήταν ρεζέρβα. Άλλη ορολογία είχε η εποχή, όπως θα δούμε και πιο κάτω.
Σελίδα 8: Ξεκινούν οι οδηγίες στρωσίματος, όπου το στρώσιμο γίνεται με ευλάβεια και βασικά “πηγαίνοντας αργά”. Βασική συμβουλή “να μην φουλάρουμε” εννοώντας να μην ανοίγουμε όλο το γκάζι. Το ποσοστό λαδιού/βενζίνης, είτε στο στρώσιμο, είτε μετά από αυτό, παραμένει στα ρυπογόνα στάδια του 4,5%!
Σελίδα 10: Ώπα; Υπάρχει και “γρύλος” για να μπορέσεις να βγάλεις τον πίσω τροχό; Ο οποίος “δίδεται δωρεάν μαζί με τα άλλα εργαλεία”, όπως μας πληροφορεί το manual.
Σελίδα 13: Kαι που ‘σαι; Να ρυθμίζεις συχνά το “αμπραγιάζ” γιατί μαλακώνει…
Σελίδα 14: “Κάτω από το εμπρόσθιο κάθισμα είναι το πορτμπαγκάζ”! Αυτό λέει το εγχειρίδιο. Τώρα, όταν λέμε “πορτμπαγκάζ” μην το παίρνετε στα σοβαρά, για “κουτί” μιλάμε. Λίγο πιο κάτω διαβάζουμε: “Έχοντας το γκάζι εις θέσιν ‘ρελαντί’, πατήσατε την μανιβέλαν. Μόλις εκκινήσει η μηχανή, ανοίξατε ολίγον ακόμη το γκάζι, δια να ζεσταθεί”. Η μηχανή να ζεσταθεί… όχι το γκάζι, έτσι;
Σελίδες 15 και 16: Εδώ βλέπουμε το “σχεδιάγραμα λιπάνσεως”, που αν το ακολουθούσε κατά γράμμα (βλ. 15 σημεία) θα μπορούσε να αποκατασταθεί επαγγελματικά σαν “λιπαντής”, τόση πολλή δουλειά σε έβαζε να κάνεις το “σχεδιάγραμμα”…
Σελίδες 17 και 18: Διαόλια και τριβόλια, δηλαδή το ηλεκτρικό κύκλωμα του “εργαλείου”. Σελίδες 20 και 21: … κι άλλα ηλεκτρικά. Άντε βγάλε άκρη. Μόνο για πυρηνικούς επιστήμονες της εποχής και όχι για τους κοινούς θνητούς.
Σελίδα 22: κάθε 1000 χιλιόμετρα πρέπει να καθαρίζουμε το μπουζί, με την “ειδικήν λίμαν της εργαλειοθήκης”.
Σελίδα 28: Λύσεις σε προβλήματα, που πιθανώς να συναντήσουμε όπως “Εκρήξεις εις το καρμπυρατέρ” ή “Πέσιμο ή υπερθέρμανσις μηχανής”, ή “ρετάρισμα”, “κλώτσημα μηχανής”. Άλλες εποχές, άλλες εκφράσεις. Στην 29, αναφέρεται ότι η “Εμπρόσθια συσπανσιόν” είναι με ακρόμπαρα και ελικοειδή ελατήρια. Επίσης ότι η τελική της Lambretta ήταν με “οδηγό καθήμενο κανονικά: 78-80 χιλιόμετρα ανά ώρα”, ενώ με τον “οδηγό σκυμμένο εμπρός” (άτσα ο παπούς!) στα 84-86 χιλιόμετρα ανά ώρα. Τι συμπέρασμα βγάζουμε: ότι για να “πηγαίνει”, το μηχανάκι πρέπει να σκύβουμε εμπρός…
Το εγχειρίδιον ολοκληρώνεται με (εσωτερικής κατανάλωσης) διαφήμιση: “Ζητείτε πάντοτε… γνήσια ανταλλακτικά Lambretta, με την ετικέτταν του εργοστασίου Innocenti”… Είμαστε σύμφωνοι;
